نوبل اقتصاد بیشتر یک جایزه جناحی است
تاریخ انتشار: ۲۰ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۱۷۱۹۹۲
"نوبل اقتصادی بیش از آنکه یک جایزه علمی باشد، جایزهای است که سیاست در آن نقش دارد و یک جایزه مکتبی و جناحی است. این جایزه حتی به طرحهای اقتصادی و علمی کشورهای جهان سوم نیز داده نمیشود و به نظر میرسد جایگاه علمی نوبل خدشهدار شده است."
به گزارش خبرنگار ایمنا، به احترام آلفرد نوبل، سالانه با حمایت بانک مرکزی سوئد، جایزهای به نام نوبل اقتصادی به دانشمندان و پژوهشگران برتر این علم داده میشود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
این جایزه منتقدانی نیز دارد که معتقدند اعتبار آن در اقتصاد تا حدی ناشی از ارتباطش با سایر جوایز نوبل است. در واقع این دسته از منتقدان میگویند نوبل اقتصادی تلاشی برای بهبود شهرت اقتصاددانان بوده است.
در سال جاری نیز «بن برنانکی» رئیس پیشین فدرال رزرو آمریکا به همراه داگلاس دایموند و فیلیپ دیبویچ به عنوان برندگان نوبل اقتصاد ۲۰۲۲ انتخاب شدند. هر سه برنده نوبل اقتصاد امسال نیز آمریکایی هستند. انتخاب اقتصاددانهای آمریکایی تقریباً به یک سنت در اعطای جوایز نوبل تبدیل شده است.
«برنانکی» استاد مؤسسه بروکینگز آمریکاست و به دلیل تحقیقات خود در زمینه بحرانهای مالی و بانکی برنده نوبل اقتصاد امسال شده است. دایموند استاد دانشگاه شیکاگو و دیبویچ استاد اقتصاد دانشگاه واشنگتن بوده که آنها نیز به دلیل تحقیقات خود در زمینه بحرانهای مالی و بانکی برنده نوبل اقتصاد شدهاند.
برنانکی از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۴ رئیس فدرال رزرو بوده و هماکنون در مؤسسه بروکینگز فعالیت میکند. دایموند استاد مدرسه کسبوکار دانشگاه شیکاگوست و دیبویگ استاد مدرسه کسبوکار دانشگاه واشینگتن است.
کمیته نوبل به دلیل فعالیت آنها در اوایل دهه ۸۰ میلادی روی "بهبود چشمگیر درک ما از نقش بانکها در اقتصاد به ویژه در زمان بحرانهای مالی" و نشان دادن اینکه چرا باید از فروپاشی بانکها جلوگیری کرد، این جایزه را به این سه اقتصاددان اعطا کرده است.
اسامی برندگان این جایزه نشان میدهد تا سال ۲۰۱۶ فقط هفت درصد از برندگان این جایزه آمریکایی و یا از اهالی اروپای غربی نبوده و تا کنون فقط یک زن برنده این جایزه شده است. به همین دلیل شائبهای در خصوص این جایزه به وجود آمده که در انتخاب برنده آن، جهتگیریهای سیاسی و اقتصادی، جناحی و حتی ملیتی در نظر گرفته میشود.
دریافت کنندگان نوبل وابسته به جریان اقتصاد سرمایهداری هستنددر این خصوص، «میثم مهرپور، اقتصاددان و نویسنده کتاب تاریخ بانکداری اسلامی در ایران» به خبرنگار ایمنا میگوید: نوبل اقتصادی بیش از آنکه یک جایزه علمی باشد، جایزهای است که سیاست در آن نقش دارد و یک جایزه مکتبی و جناحی است.
وی اضافه میکند: در سالهای گذشته عمده افرادی که این جایزه را دریافت کردهاند، علاوه بر اینکه اهل کشورهای خاصی همچون آمریکا و کانادا بودهاند، مطلقاً وابسته به یک جریان فکری خاص هستند.
این اقتصاددان میگوید: خدشه جدی که به علمی بودن نوبل وجود دارد به این دلیل است که اگر در جنگ بلوک غرب و شرق به جای پیروزی غرب، شرق پیروز میشد، شاید چیزی با عنوان نوبل اقتصادی که امروز شاهد آن هستیم وجود نداشت و یا حتی کسانی که نوبل میگرفتند افراد فعلی نبودند.
مهرپور اضافه میکند: برای مثال «جون رابینسون» یکی از اقتصاددانان معروف است که حدود ۷۰ سال پیش از این فعالیت داشته و ۵۰ سال پیش از این نیز فوت کرده است. رابینسون به دلیل گرایشات سوسیالیستی و نقدهایی که او به بازار آزاد داشت، هیچگاه نوبل اقتصادی نگرفت در حالی که افرادی با سطوح بسیار پایینتر از او این جایزه را دریافت کردند.
اعطا نوبل به اقتصاددانانی که سطوح پایینی دارندوی ادامه میدهد: در دوران کنونی نیز فردی همچون «توماس پیکتی» که یکی از اقتصاددانان سرشناس فرانسوی است نه به خاطر کشورش بلکه به دلیل گرایشات فکری که در مقابل نظام بازار آزاد و اقتصاد سرمایه داری متعارف دارد، نوبل نگرفته اما اقتصاددانانی با سطوح و آثار و ایدههای پایینتر، حتی به صورت مشترک، نوبل اقتصادی دریافت میکنند.
به گفته این اقتصاددان به نظر میرسد علاوه بر اینکه سیاست و مسائل غیرعلمی به شدت در نوبل اقتصادی نقش دارد، جایزهای است برای یک مکتب فکری خاص به نحوی که افرادی که به آن اقتصاد متعارف باور نداشته باشند و بخواهند حرف جدیدی بزنند حتی در میان گزینههای دریافت نوبل اقتصادی نیز مطرح نمیشود. در واقع حرفهایی که زده میشود و مورد داوری قرار میگیرد حتماً باید در چارچوب کلیات و تعاریف اقتصادی سرمایه داری باشد.
مهرپور تاکید میکند: گویا تعصب خاصی بین تصمیم گیران و سیاستگذاران اقتصاد سرمایه داری وجود دارد. بسیاری از بزرگان سرمایه داری تعصب شدیدی بر اقتصاد متعارف دارند و حتی اگر میخواهند تغییری ایجاد کنند و یا از اصول و چارچوبهای خودشان کمی عقب نشینی کنند، صراحتاً آن را اعلام نمیکنند. شاید در بین خودشان اصلاحات، تغییرات و انعطافهایی در چارچوبهای اقتصادی سرمایه داری داشته باشند اما در ظاهر با تعصب ویژه به اصول آن پایبند هستند.
تعصب کورکورانه در بین سیاستگذاری تصمیمگیران اقتصادی جهانوی تصریح میکند: همانطور که امروز اقتصاد سرمایه از چارچوبهای کلی که «اسمیت» و یا پس از او و به صورت افراطیتر «هایک» مطرح کرد فاصله گرفته است اما معتقدان به این اقتصاد این موضوع را نمیپذیرند و تعصب کورکورانهای در فضای سیاستگذاری تصمیم گیران اقتصادی جهان نسبت به آموزههای بازار آزاد و اقتصاد سرمایه داری وجود دارد که نمود آن در اعطا جایزه نوبل کاملاً مشهود است.
این اقتصاددان خاطرنشان میکند: در سال ۲۰۰۶ «محمد یونس» که یک مسلمان بنگلادشی است، به دلیل یک ایده اقتصادی نوبل دریافت کرد. اما این جایزه نوبل صلح بوده و اقتصادی نبوده است. حتی مفاهیم اقتصادی همچون بانکداری روستایی که «محمدیونس» مبدع آن بود نیز نتوانست نوبل اقتصادی دریافت کند و در دسته جایزه صلح نوبل که سیاسی است ارزیابی شد. جایزه صلح نوبل بسیاری اوقات به افراد مسلمان و جهان سومی نیز تعلق میگیرد اما جایزه نوبل اقتصادی که یک جایزه علمی است حتی به طرحهای اقتصادی و علمی کشورهای جهان سوم نیز داده نمیشود و به نظر میرسد جایگاه علمی نوبل خدشه دار شده است.
هیئت داوری نوبل اقتصادی، پدران معنوی و مجریان اقتصاد سرمایه داری در دنیا هستندمهرپور با اشاره به انتخاب «بن برنانکی» در نوبل اقتصادی ۲۰۲۲، میگوید: سیاست گذار و هیئت داوری نوبل اقتصادی، پدران معنوی و مجریان اقتصاد سرمایهداری در دنیا هستند. طبیعی است برندگان جایزه نوبل از دل سیاستهای فدرال رزرو، خزانه داری و یا سیاستهای کلان دولت آمریکا و آموزههای کلانتر اقتصاد سرمایهداری انتخاب میشوند. بنابراین میتوان گفت نوبل اقتصادی یک «جایزه به خودی» است اما به واسطه قدرتی که این نهادها دارند امروز برای کل دنیا تصمیمگیری میکنند.
وی اضافه میکند: تاریخ را همیشه برندههای آن مینویسند. اگر به ۱۰۰ سال گذشته و زمانی که اقتصاددانان نقطه مقابل اقتصاد سرمایه داری وجود داشتند، آنها پیروز میشدند امروز در دانشگاههای معتبر دنیا به جای تدریس کتابهای «اسمیت» و ستایش «هایک»، کتابهای «مارکس»، «انگلس» و… تدریس میشد. این یک واقعیت است که همیشه کسانی که در درگیریهای تاریخی پیروز میشوند خودشان را به عنوان حق در دنیا معرفی میکنند.
این اقتصاددان تصریح میکند: امروز هم در دنیا پیش فرضی از عنوان اقتصاد وجود دارد که هرکس به این حوزه وارد میشود اقتصاد سرمایه داری و متعارف را برای او تعریف میکنند. قدرت دانشگاهها، کتب منتشر شده و جوایزی همچون نوبل بر این روند تأثیرگذار بوده و آن را تقویت میکند.
کد خبر 611190منبع: ایمنا
کلیدواژه: جایزه نوبل اقتصاد برندگان نوبل اقتصاد دریافت جایزه نوبل اقتصاد دریافت جایزه نوبل اقتصاد 2021 نوبل اقتصاد 2021 نوبل اقتصاد ۲۰۲۲ نوبل اقتصادی 2020 سرمایه داری نقد سرمایه داری اقتصاد سرمايه داري اقتصاد آزاد نوبل نوبل اقتصاد شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق اقتصاد سرمایه داری نوبل اقتصادی نوبل اقتصاد جایزه نوبل یک جایزه جایزه ای
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۱۷۱۹۹۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
دولت نباید اقتصاد کشور را به موضوع ارز گره بزند
بهروز محبی نجمآبادی درباره شرایط اقتصادی کشور و اصلاح سیاستهای ارزی دولت اظهار کرد: در کشور در حوزه ارزی نیازهای کاذب و واقعی داریم و دولت باید تمرکز خود را بر نیازهای واقعی بگذارد و اقتصاد کشور را به موضوع ارز گره نزند. ما باید با تهاتر و استفاده از سایر ارزهای کشورهایی که از نظر راهبردی با ما ارتباط دارند و سایر شیوههایی که داریم تلاش کنیم نیاز واقعی به ارز را کاهش دهیم.
وی ادامه داد:با صادرات ویژه و تولید صادرات محور تلاش کنیم که ارز آوری را در کشور به صورت جدی پیگیری کنیم و اگر این اتفاق عملی شود، قطعا نیاز واقعی به ارز کاهش پیدا میکند و ما میتوانیم به راحتی پاسخگوی نیازهای کشور باشیم.
منتخب مردم سبزوار برای مجلس دوازدهم افزود: تا زمانی که نگاه سرمایهای به ارز داشته باشیم و افراد ارز را مانند یک کالا مبادله کنند و عرضه و تقاضا تعیین تکلیف کنند همین مشکلات وجود خواهد داشت؛ بنابراین مسئولان ما باید بدانند که در بحث ارز باید تلاش کنیم قانون مالیات بر عایدی سرمایه را به نتیجه برسانیم. در این زمینه شورای نگهبان میتواند کمک کند که در همین مجلس این موضوع را به نتیجه برسانیم.
محبی تاکید کرد: قانون مالیات بر عایدی سرمایه مشکلات ما را حل خواهد کرد. این قانون باعث میشود که نقدینکی به جای آن که به سمت سوداگری ارز رود به سمت تولید برود. تا زمانی که تولید در کشور به صورت جدی سود آوری برای مردم نداشته باشد قطعا رفتن به سمت دلالی ارز و سایر مشکلات در این حوزه وجود خواهد داشت و اینها همه ما را دچار مشکل خواهد کرد و اقتصاد و شاخصهای اقتصادی ما را تحت تاثیر قرار میدهد.
باشگاه خبرنگاران جوان سیاسی مجلس